Internetowy Katalog Komunistyczny

I

1. Komunizm jest doktryną społecznych i historycznych warunków wyzwolenia proletariatu. Opracowywanie tej doktryny rozpoczęło się w okresie pierwszych proletariackich ruchów przeciwko skutkom burżuazyjnego systemu produkcji. Nabrała ona kształtu w marksistowskiej krytyce ekonomii kapitalistycznej, w metodzie materializmu historycznego, w teorii walki klas oraz w koncepcji rozwoju, jaki przyniesie za sobą historyczny proces upadku reżimu kapitalistycznego i rewolucji proletariackiej.

2. Na tej doktrynie, która znalazła swój pierwszy i fundamentalny systematyczny wyraz w Manifeście komunistycznym z roku 1848, ukonstytuowana jest partia komunistyczna.

3. W obecnym okresie historycznym coraz bardziej nie do zniesienia staje się dla proletariatu sytuacja wytworzona przez burżuazyjne stosunki produkcji, oparte na prywatnej własności środków produkcji i wymiany, na prywatnym przywłaszczaniu wytworów zbiorowej pracy, na wolnej konkurencji w prywatnym handlu tymi wytworami.

4. Tym stosunkom ekonomicznym odpowiadają właściwe kapitalizmowi instytucje polityczne: państwo z przedstawicielstwem demokratyczno-parlamentarnym. W społeczeństwie podzielonym na klasy państwo jest organizacją władzy klasy ekonomicznie uprzywilejowanej. Pomimo że burżuazja stanowi społeczną mniejszość, państwo demokratyczne jest systemem siły zbrojnej zorganizowanej w celu konserwacji kapitalistycznych stosunków produkcji.

5. Walka proletariatu przeciw kapitalistycznemu wyzyskowi przechodzi przez kolejne formy, od niszczenia maszyn do organizacji według zawodu dążącej do poprawy warunków pracy, do rad fabrycznych i do prób przejęcia w posiadanie przedsiębiorstw.

   Poprzez wszystkie te konkretne działania proletariat kieruje się ku decydującej, bezpośredniej rewolucyjnej walce z władzą państwa burżuazyjnego, uniemożliwiającego naruszanie istniejących stosunków produkcji.

6. Ta walka rewolucyjna jest konfliktem całej klasy proletariackiej z całą klasą burżuazyjną. Jej instrumentem jest klasowa partia polityczna, partia komunistyczna, realizująca świadomą organizację tej proletariackiej awangardy, która zrozumiała konieczność zjednoczenia swego działania w przestrzeni, ponad interesami pojedynczych grup, zawodów czy narodowości, oraz w czasie, podporządkowując końcowemu wynikowi walki częściowe korzyści i zdobycze, które nie uderzają w serce burżuazyjnej struktury.

   W konsekwencji tylko organizacja w partię polityczną realizuje ukonstytuowanie się proletariatu w klasę walczącą o swoje wyzwolenie.

7. Celem działania partii komunistycznej jest obalenie przemocą burżuazyjnego panowania, zdobycie władzy politycznej przez proletariat oraz zorganizowanie go w klasę rządzącą.

8. Podczas gdy demokracja parlamentarna z reprezentacją obywateli każdej klasy jest formą przybieraną przez organizację burżuazji w klasę rządzącą, to organizacja proletariatu w klasę rządzącą zrealizuje się w dyktaturze proletariatu, czyli w typie państwa, w którym przedstawicielstwo (system rad robotniczych) desygnowane będzie wyłącznie przez członków klasy pracującej (proletariat przemysłowy i biedni chłopi) przy wykluczeniu z prawa wyborczego burżua.

9. Po zniszczeniu starej machiny biurokratycznej, policyjnej i wojskowej, państwo proletariackie zjednoczy siły zbrojne klasy pracującej w organizację przeznaczoną do represji wszystkich dążeń kontrrewolucyjnych klasy obalonej i do wdrożenia środków interwencji w burżuazyjne stosunki produkcji i własności.

10. Proces przejścia z gospodarki kapitalistycznej na komunistyczną będzie bardzo złożony i jego fazy będą się różnić w zależności od uwarunkowań rozwoju gospodarczego. Jego punktem końcowym będzie całkowita realizacja: posiadania i zarządu środkami produkcji przez całą zjednoczoną zbiorowość, centralnej i racjonalnej dystrybucji sił wytwórczych pomiędzy różnymi gałęziami produkcji, centralnej administracji przez zbiorowość rozdziałem produktów.

11. Po całkowitej eliminacji stosunków gospodarki kapitalistycznej zniesienie klas będzie faktem dokonanym, a państwo, jako polityczny aparat władzy, będzie u kresu swego stopniowego zastąpienia przez racjonalny, zbiorowy zarząd działalnością gospodarczą i społeczną.

12. Procesowi przemiany stosunków produkcji będzie towarzyszyć ogromny szereg środków społecznych opartych na zasadzie obejmowania przez zbiorowość pieczy nad fizyczną i intelektualną egzystencją wszystkich swych członków. Eliminowane będą w ten sposób kolejno wszystkie defekty odziedziczone przez proletariat po świecie kapitalistycznym i, zgodnie ze słowami Manifestu, dawne społeczeństwo podzielone na ścierające się klasy zostanie zastąpione zrzeszeniem, w którym swobodny rozwój każdego będzie warunkiem swobodnego rozwoju wszystkich.

13. Warunków zwycięstwa władzy proletariackiej w walce o urzeczywistnienie komunizmu należy szukać nie tyle w racjonalnym wykorzystaniu specjalistów w zadaniach technicznych, ile w powierzeniu odpowiedzialności politycznej i kontroli nad aparatem państwowym tym, którzy przedkładają interes ogólny i ostateczne zwycięstwo komunizmu nad wpływy ograniczonych i partykularnych interesów grupowych.

    Ponieważ organizacją tych proletariuszy, którzy osiągnęli taką świadomość klasową, jest właśnie partia komunistyczna, jej celem będzie zdobycie dla swych członków pracą propagandową obieralnych stanowisk w organizmie społecznym. Dyktatura proletariatu będzie zatem dyktaturą partii komunistycznej, a ta będzie partią rządzącą w znaczeniu zupełnie przeciwnym do dawnych oligarchii. Komuniści bowiem podejmą się zadań wymagających najwyższych wyrzeczeń i poświęceń, wezmą na swoje barki najcięższe z zadań rewolucyjnych spadających na proletariat w jego trudzie, który powoła do życia nowy świat.

II

1. Krytyka komunistyczna, rozwijana nieustannie na bazie swoich fundamentalnych metod, oraz propagowanie osiąganych przez nią wniosków, mają za cel wykorzenienie wpływu na proletariat systemów ideologicznych właściwych innym klasom i innym partiom.

2. Komunizm oczyszcza przede wszystkim grunt z koncepcji idealistycznych, według których fakty świata myśli są podstawą, a nie rezultatem realnych stosunków życia ludzkości oraz ich rozwoju. Wszystkie religijne i filozoficzne sformułowania tego typu należy uznać za ideologiczny bagaż klas, których panowanie poprzedzało epokę burżuazyjną i opierało się na organizacji kościelnej, arystokratycznej lub dynastycznej, biorącej uzasadnienie jedynie z rzekomej nadludzkiej inwestytury.

   Jednym z symptomów dekadencji nowoczesnej burżuazji jest ponowne pojawienie się u niej, w nowych formach, tych dawnych ideologii, które sama zniszczyła.

   Komunizm oparty na podstawach idealistycznych byłby zatem absurdem nie do przyjęcia.

3. Co jest jeszcze bardziej charakterystyczne, komunizm reprezentuje krytyczne obalenie koncepcji liberalizmu i burżuazyjnej demokracji. Prawne stwierdzenie wolności myśli i równości politycznej obywateli, a także koncepcja, według której instytucje oparte na prawie większości i na mechanizmie powszechnej reprezentacji wyborczej byłyby wystarczającym fundamentem dla nieograniczonego, stopniowego postępu ludzkiego społeczeństwa, stanowią ideologie odpowiadające reżimowi prywatnej gospodarki i wolnej konkurencji oraz interesom klasy kapitalistów.

4. Złudzeniem burżuazyjnej demokracji jest przekonanie, jakoby można było osiągnąć polepszenie warunków życia mas za sprawą zwiększania nacisku na wychowanie i kształcenie przez klasy rządzące i ich instytucje. Podniesienie poziomu intelektualnego wielkich mas ma, przeciwnie, za warunek lepszy standard życia materialnego, nie do pogodzenia z reżimem burżuazyjnym. Co więcej, burżuazja za pośrednictwem swych szkół stara się rozgłaszać właśnie te ideologie, które powstrzymują masy przed rozpoznaniem w istniejących instytucjach przeszkody do swego wyzwolenia.

5. Innym podstawowym twierdzeniem burżuazyjnej demokracji jest zasada narodowości. Formacja państw na bazie narodowej odpowiada klasowej potrzebie burżuazji przy ustanawianiu swej władzy, wykorzystując ideologie narodowe i patriotyczne — odpowiadające konkretnym interesom, wspólnym w początkowym okresie kapitalizmu ludziom tej samej rasy, języka i tradycji — do opóźniania i łagodzenia konfliktu między państwem kapitalistycznym a proletariackimi masami. Narodowe irredentyzmy rodzą się więc z interesów zasadniczo burżuazyjnych.

   Sama burżuazja nie waha się lekceważyć zasady narodowości, gdy rozwój kapitalizmu narzuca jej podbój, również przemocą, rynków zagranicznych, prowadzając do zatargów o te rynki pomiędzy wielkimi jednostkami państwowymi. Komunizm wykracza ponad zasadę narodowości w tym, iż podkreśla podobieństwo okoliczności, w jakich pozbawiony środków do życia pracownik staje naprzeciw pracodawcy, niezależnie od jego narodowości; ogłasza również zrzeszenie międzynarodowe jako typ organizacji politycznej, którą proletariat utworzy po zdobyciu władzy.

   W świetle komunistycznej krytyki ostatnia wojna światowa wzięła się zatem z kapitalistycznego imperializmu. Upadają przeróżne interpretacje skłonne przedstawiać ją, z punktu widzenia jednego czy drugiego państwa burżuazyjnego, jako roszczenie sobie przez pewne ludy swego narodowego prawa, jako konflikt państw demokratycznie bardziej zaawansowanych przeciw państwom zorganizowanym w formach przedburżuazyjnych czy w końcu jako rzekoma samoobronna konieczność przeciwko wrogiej agresji.

6. Komunizm sprzeciwia się również zapatrywaniom burżuazyjnego pacyfizmu oraz wilsonowskim złudzeniom co do możliwości światowego zrzeszenia państw opartego na rozbrojeniu i arbitrażu, uwarunkowanego utopią podziału jednostek państwowych według narodowości. Dla komunistów wojny zostaną uniemożliwione a kwestie narodowe rozwiązane dopiero wtedy, gdy reżim kapitalistyczny zostanie zastąpiony Międzynarodową Republiką Komunistyczną.

7. W trzecim aspekcie komunizm objawia się jako przezwyciężenie systemów socjalizmu utopijnego, które chciały wyeliminować defekty organizacji społecznej poprzez kompletne plany jej nowych form, których możliwość realizacji nie była w żaden sposób zestawiona z realnym rozwojem historii i powierzona była inicjatywie potentatów czy apostolstwie filantropów.

8. Wypracowywanie przez proletariat własnej teoretycznej interpretacji społeczeństwa i historii, która jest dla niego drogowskazem w działaniu przeciw stosunkom życia świata kapitalistycznego, nieustannie daje początek szkołom czy nurtom będącym pod mniejszym lub większym wpływem niedojrzałości warunków walki oraz najróżniejszych uprzedzeń burżuazyjnych. Stąd wynikają błędy i niepowodzenia w działaniu proletariatu. Ale to również dzięki temu zbudowanemu doświadczeniem materiałowi ruchowi komunistycznemu udaje się coraz dokładniej określać doktrynę i taktykę, odróżniając się wyraźnie od wszystkich innych nurtów aktywnych wewnątrz proletariatu i otwarcie je zwalczając.

9. Tworzenie spółdzielczych przedsiębiorstw produkcyjnych, w których kapitał należy do pracujących w nich robotników, nie może być ścieżką do zniesienia systemu kapitalistycznego, ponieważ zakup surowców oraz dystrybucja produktów przebiegają w takich przedsiębiorstwach według praw gospodarki prywatnej i nad ich zbiorowym kapitałem ostatecznie rozpościera się kredyt, a zarazem kontrola kapitału prywatnego.

10. Zawodowe organizacje ekonomiczne nie mogą być postrzegane przez komunistów ani jako organy wystarczające do walki o proletariacką rewolucję, ani jako podstawowe organy gospodarki komunistycznej.

    Organizacja w związki jednozawodowe ma swą wartość w neutralizowaniu konkurencji między robotnikami tego samego zawodu, zapobiegając spadkowi płac do najniższego poziomu. Jednakże tak samo jak nie może ona doprowadzić do eliminacji kapitalistycznego zysku, tym bardziej nie może zrealizować zjednoczenia pracowników wszystkich zawodów przeciwko przywilejowi władzy burżuazyjnej. Ponadto, zwyczajne przejście posiadania przedsiębiorstw z rąk prywatnego właściciela w ręce związku robotniczego nie zrealizowałoby postulatów gospodarczych komunizmu, według których własność musi zostać przekazana całej proletariackiej zbiorowości, jako że to tędy wiedzie jedyna droga do wyeliminowania cech gospodarki prywatnej w obszarze przywłaszczania i rozdziału produktów.

    Komuniści uznają związek zawodowy za pole pierwszych proletariackich doświadczeń, pozwalających pracownikom pójść dalej, w stronę zrozumienia i praktyki walki politycznej, której organem jest partia klasowa.

11. Ogólnie błędem jest wierzyć, że rewolucja jest kwestią formy organizacji proletariuszy podług zgrupowań, jakie tworzą za sprawą swej pozycji oraz swych interesów w ramach kapitalistycznego systemu produkcji.

    To zatem nie modyfikacja struktury organizacji ekonomicznej może dać proletariatowi efektywny środek własnego wyzwolenia.

    Związki fabryczne czy rady fabryczne wyłaniają się jako organy obrony interesów proletariuszy różnych przedsiębiorstw, kiedy możliwe zaczyna się zdawać ograniczenie kapitalistycznej samowoli w zarządzaniu nimi. Jednak uzyskanie przez takie organy mniejszego czy większego prawa kontrolowania produkcji nie jest sprzeczne z systemem kapitalistycznym i mogłoby mu nawet służyć za środek konserwacji. Nawet przejście w ich ręce zarządu nad przedsiębiorstwami nie stanowiłoby (analogicznie, jak to zostało powiedziane w przypadku związków) nadejścia systemu komunistycznego.

    Według prawidłowej koncepcji komunistycznej robotnicza kontrola produkcji zostanie osiągnięta dopiero po obaleniu władzy burżuazyjnej i będzie miała postać kontroli całego proletariatu zjednoczonego w państwie rad nad funkcjonowaniem każdego przedsiębiorstwa. Komunistyczne zarządzanie produkcją będzie zarządzaniem nią we wszystkich jej gałęziach i we wszystkich jej jednostkach przez racjonalne organy zbiorowe reprezentujące interesy wszystkich pracowników zrzeszonych w dziele budowy komunizmu.

12. Kapitalistyczne stosunki produkcji nie mogą zostać zmienione poprzez interwencję organów władzy burżuazyjnej.

    Dlatego przejście prywatnych przedsiębiorstw w ręce państwa lub administracji lokalnej nie odpowiada w najmniejszym stopniu koncepcji komunistycznej. Takim transferom zawsze towarzyszy zapłata równowartości kapitału firmy dawnemu właścicielowi, czym zachowuje on swoje prawo do wyzysku. Same przedsiębiorstwa nadal funkcjonują jako przedsiębiorstwa prywatne w ramach gospodarki kapitalistycznej, często stając się użytecznymi środkami w prowadzonym przez państwo burżuazyjne dziele konserwacji i obrony klasowej.

13. Koncepcja mówiąca, iż kapitalistyczny wyzysk proletariatu mógłby być stopniowo zmniejszany i ostatecznie wyeliminowany legislacyjnym i reformistycznym działaniem istniejących instytucji politycznych, spowodowanym przez przedstawicieli partii proletariackiej albo nawet przez agitację mas, prowadzi jedynie do współudziału w realizowanej przez burżuazję obronie własnych przywilejów, nawet jeśli niekiedy zrzeka się ona pozornie cząstki tych przywilejów, usiłując obłaskawić niechętne masy i zwieść je ze ścieżki rewolucyjnego dążenia skierowanego przeciwko fundamentom reżimu kapitalistycznego.

14. Podboju władzy politycznej przez proletariat, nawet jeśli uważa się go za całkowity cel działania, nie da się osiągnąć z wykorzystaniem większości w burżuazyjnych organach wyborczych.

    Burżuazja, przy użyciu organów wykonawczych państwa, będących jej bezpośrednimi agentami, bardzo łatwo zapewnia większość w organach obieralnych swym pełnomocnikom lub też elementom, które, by wejść do tych organów indywidualnie bądź zbiorowo, wplątały się w ich grę i dostały się pod ich wpływ. Poza tym, uczestnictwo w takich instytucjach wymaga zobowiązania się do poszanowania prawnych i politycznych filarów konstytucji burżuazyjnej. Mimo że wartość takiego zobowiązania jest czysto formalna, to wystarczy, by uwolnić burżuazję od najmniejszego zakłopotania wiążącego się z zarzutami formalnej nielegalności, kiedy sięgnie ona logicznie po swe realne środki obrony zbrojnej, zamiast oddać władzę i dopuścić do złamania swej biurokratycznej i wojskowej machiny dominacji.

15. Uznanie konieczności walki insurekcyjnej o przejęcie władzy, ale proponując, by proletariat tę władzę sprawował, przyznając burżuazji reprezentację w nowych organach politycznych (zgromadzenia ustawodawcze czy ich kombinacje z systemem rad robotniczych), jest również programem nie do zaakceptowania i jest przeciwne centralnej komunistycznej koncepcji dyktatury proletariatu. Proces wywłaszczenia burżuazji stałby się natychmiast zagrożony, gdyby klasa ta pozostała w pozycji pozwalającej jej w jakiś sposób wpływać na organy przedstawicielskie wywłaszczającego państwa proletariackiego. Dałoby to burżuazji możliwość wykorzystania wpływów, które nieuchronnie utrzyma za sprawą swego doświadczenia oraz zdolności technicznych i intelektualnych, by prowadzić tam swą działalność polityczną dążącą do przywrócenia swej władzy w kontrrewolucji. Takie same byłyby konsekwencje każdego demokratycznego przesądu dotyczącego równego sposobu traktowania, jaki władza proletariacka miałaby stosować wobec burżuazji w kwestiach wolności zrzeszania się, propagandy oraz prasy.

16. Program organizacji przedstawicielstw politycznych opartych na delegatach z różnych zawodów i ze wszystkich klas społecznych nie jest nawet formalnym zaczynem systemu rad robotniczych, gdyż ten drugi cechuje się wykluczeniem burżua z prawa wyborczego, a jego organ centralny nie jest mianowany na bazie zawodu, lecz jednostek terytorialnych. Taka forma reprezentacji jest wręcz na niższym stadium w porównaniu z obecną demokracją parlamentarną.

17. Głęboko przeciwstawny koncepcjom komunistycznym jest anarchizm, który dąży do natychmiastowego ustanowienia społeczeństwa bez państwa i bez organizacji politycznej, i który w gospodarce przyszłości przewiduje autonomiczne funkcjonowanie jednostek produkcyjnych, odrzucając wszelkie centrum organizujące i regulujące ludzką działalność w zakresie produkcji i dystrybucji. Taka koncepcja jest bliska koncepcji burżuazyjnej gospodarki prywatnej i pozostaje obca zasadniczej treści komunizmu. Co więcej, natychmiastowa eliminacja państwa jako aparatu władzy politycznej równałaby się brakowi oporu wobec kontrrewolucji lub zakładałaby natychmiastowe zniesienie klas, to znaczy jednoczesne wystąpienie wraz z powstaniem przeciwko władzy burżuazyjnej tak zwanego rewolucyjnego wywłaszczenia.

    Taka możliwość nie istnieje nawet odlegle, a to za sprawą złożoności proletariackich zadań przy zastępowaniu obecnej gospodarki komunistyczną oraz konieczności objęcia kierownictwa nad takim procesem przez organ centralny, koordynujący w sobie interes ogólny proletariatu, podporządkowując mu wszystkie interesy lokalne i partykularne, których gra jest największą siłą konserwacji kapitalizmu.

III

1. Koncepcja komunistyczna i determinizm ekonomiczny nie robią wcale z komunistów biernych widzów procesu historycznego, a przeciwnie — niestrudzonych wojowników. Jednak walka i działanie straciłyby efektywność, gdyby odcięły się od ustaleń doktryny i krytycznego komunistycznego doświadczenia.

2. Rewolucyjne dzieło komunistów oparte jest na zorganizowaniu w partię tych proletariuszy, u których świadomość zasad komunistycznych łączy się z decyzją poświęcenia wszystkich swoich wysiłków sprawie rewolucji.

   Partia, zorganizowana międzynarodowo, funkcjonuje na bazie dyscypliny wobec decyzji większości oraz organów centralnych wyznaczonych przez te większości do przewodzenia ruchowi.

3. Zasadniczą działalnością partii są propaganda i prozelityzm, oparte w przyjmowaniu nowych członków na najwyższych gwarancjach. Chociaż opiera powodzenie swojego działania na propagowaniu swoich zasad i ostatecznych celów, i chociaż walczy w interesie ogromnej większości społeczeństwa, ruch komunistyczny nie uważa aprobaty większości za konieczny warunek wstępny swojego działania. Kryterium determinującym okazję do przeprowadzenia działań rewolucyjnych jest obiektywna ocena sił naszych i wrogich, przy uwzględnieniu złożonych czynników, spośród których czynnik liczbowy nie jest ani jedyny, ani najważniejszy.

4. Partia komunistyczna prowadzi intensywną wewnętrzną pracę badawczą i krytyczną, powiązaną ściśle z wymogami działania oraz doświadczenia historycznego, dążąc do zorganizowania tej pracy na podstawach międzynarodowych. Na zewnątrz prowadzi ona w każdych okolicznościach i wszelkimi możliwymi środkami pracę szerzenia rezultatów własnego doświadczenia krytycznego oraz wykazywania fałszywości wrogich szkół i partii. Przede wszystkim, partia prowadzi swoją działalność propagandy i przyciągania pośród mas proletariackich, szczególnie kiedy te wprawiają się w ruch reakcji na warunki wytworzone im przez kapitalizm, i wewnątrz organizacji tworzonych przez proletariuszy do obrony swych bezpośrednich interesów.

5. Komuniści penetrują zatem proletariackie spółdzielnie, związki zawodowe, rady fabryczne, formując w nich grupy robotników komunistycznych. Starają się zdobyć w nich większość i stanowiska kierownicze, tak aby masy proletariackie ujęte w takich zrzeszeniach podporządkowały swoje działanie najwyższym politycznym i rewolucyjnym celom walki o komunizm.

6. Z drugiej strony, partia komunistyczna trzyma się poza wszelkimi instytucjami i zrzeszeniami, w których proletariusze i burżua uczestniczą na równej podstawie, albo jeszcze gorzej, których kierownictwo i patronat należy do burżuazji (stowarzyszenia pomocy wzajemnej, organizacje charytatywne, szkoły kultury, uniwersytety ludowe, loże masońskie itd.) i stara się oderwać od nich proletariuszy, zwalczając ich działalność i wpływ.

7. Udział w wyborach do organów przedstawicielskich demokracji burżuazyjnej oraz działalność parlamentarna, o ile zawsze niosą za sobą stałe zagrożenie odchyleniami, to mogą zostać wykorzystane do celów propagandy oraz kształcenia ruchu w okresie, w którym nie zarysowała się jeszcze możliwość obalenia burżuazyjnego panowania, a zadania partii ograniczają się do krytyki i opozycji. W okresie obecnym, który rozpoczął się wraz z końcem wojny światowej, wraz z pierwszymi rewolucjami komunistycznymi oraz utworzeniem III Międzynarodówki, komuniści stawiają za bezpośredni cel działalności politycznej proletariatu każdego kraju rewolucyjny podbój władzy, któremu to celowi poświęcone muszą zostać wszystkie siły i cała przygotowawcza praca partii.

   W tym okresie nie dopuszcza się żadnego uczestnictwa w rzeczonych organach, ujawniających się jako potężny burżuazyjny środek obronny, przeznaczony do działania nawet w szeregach samego proletariatu. To w opozycji do struktury i roli tych organów komuniści wspierają system rad robotniczych oraz dyktaturę proletariatu.

   Z powodu wielkiej wagi, jaką działalność wyborcza przyjmuje w praktyce, nie da się jej pogodzić z tezą mówiącą, że nie jest ona środkiem do naczelnego celu działalności partii: zdobycia władzy. Nie da się także zapobiec temu, by działalność ta nie pochłonęła całości działalności ruchu, odciągając go od przygotowań rewolucyjnych.

8. Wyborczy podbój gmin i administracji lokalnych, wiążący się w dużym stopniu z takimi samymi niedogodnościami, co parlamentaryzm, nie może zostać przyjęty jako środek działania przeciw władzy burżuazyjnej. Czy to dlatego, że takie organy nie mają realnej władzy, lecz podporządkowane są władzy machiny państwowej, czy też dlatego, że taka metoda — nawet jeśli mogłaby, potwierdzając zasadę lokalnego samorządu, nieco dziś zakłopotać panującą burżuazję — przygotowałaby, jako że jest przeciwstawna komunistycznej zasadzie centralizacji działania, punkt oparcia dla burżuazji w utrudnianiu ustanowienia się władzy proletariackiej.

9. W okresie rewolucyjnym wszystkie wysiłki komunistów skupiają się na czynieniu działalności mas intensywną i efektywną. Komuniści łączą propagandę i przygotowania z wielkimi i częstymi manifestacjami proletariackimi, przede wszystkim w dużych centrach, i dążą do wykorzystania ruchów ekonomicznych do demonstracji o charakterze politycznym, w których proletariat potwierdza i umacnia swój zamiar obalenia władzy burżuazji.

10. Partia komunistyczna zanosi swoją propagandę w szeregi burżuazyjnej armii. Komunistyczny antymilitaryzm nie opiera się na jałowym humanitaryzmie, ale ma na celu przekonanie proletariuszy, że burżuazja zbroi ich w obronie swoich własnych interesów i by wykorzystać ich siłę przeciwko sprawie proletariatu.

11. Partia komunistyczna szkoli się do działania w roli sztabu generalnego proletariatu w wojnie rewolucyjnej; przygotowuje z tego powodu i organizuje własną sieć informacyjną i łączności; wspiera i organizuje przede wszystkim uzbrojenie proletariatu.

12. Partia komunistyczna nie zawiera porozumień ani sojuszów z innymi ruchami politycznymi, które podzielają pewien jej doraźny cel, a różnią się od niej w programie dalszego działania. Odrzucić należy także kryterium łączenia sił z wszystkimi tymi tendencjami proletariackimi, które akceptują czyn powstańczy przeciw burżuazji (tak zwany front zjednoczony), ale odstępują od programu komunistycznego w rozwoju kolejnych działań.

    Nie można postrzegać wzrostu sił celujących w obalenie władzy burżuazyjnej jako warunku sprzyjającego, gdy niedostateczne pozostają siły nastawione na ustanowienie władzy proletariackiej na dyrektywach komunistycznych, które jako jedyne są w stanie zapewnić jej trwałość i sukces.

13. Sowiety albo rady robotników, chłopów i żołnierzy stanowią organy władzy proletariackiej i mogą realizować swoją prawdziwą funkcję dopiero po obaleniu władzy burżuazyjnej. Sowiety nie są same w sobie organami walki rewolucyjnej; stają się rewolucyjne, gdy większość w nich zdobywa partia komunistyczna. Rady robotnicze mogą powstać także przed rewolucją, w okresie dogłębnego kryzysu, w którym siła państwa burżuazyjnego jest poważnie zagrożona. Inicjatywa utworzenia sowietów może być koniecznością dla partii w sytuacji rewolucyjnej, jednak nie jest środkiem do wywołania takiej sytuacji. Gdy władza burżuazji się umacnia, przetrwanie rad może stanowić poważne zagrożenie dla walki rewolucyjnej — zagrożenie pojednaniem się i złączeniem organów proletariackich z instytucjami burżuazyjnej demokracji.

14. Tym, co odróżnia komunistów, nie jest wzywanie w każdej sytuacji i w każdym epizodzie walki klasowej do natychmiastowej mobilizacji wszystkich sił proletariackich do ogólnego powstania, ale utrzymywanie, że faza insurekcyjna jest nieuchronnym rezultatem walki oraz przygotowywanie proletariatu do stawienia jej czoła w warunkach korzystnych dla powodzenia i dalszego rozwoju rewolucji.

    W zależności od sytuacji, partia, która jest ją w stanie ocenić lepiej niż reszta proletariatu, może zatem stanąć przed koniecznością działania w celu przyspieszenia lub opóźnienia ostatecznego starcia.

    W każdym razie szczególnym zadaniem partii jest walczyć zarówno z tymi, którzy, pragnąc za wszelką cenę przyspieszyć działanie rewolucyjne, mogliby zaprowadzić proletariat do klęski, jak i z oportunistami wykorzystującymi okoliczności, w których decydujące działanie jest niepożądane, by całkowicie zatrzymać ruch rewolucyjny, rozpraszając w stronę innych celów działanie mas, które partia komunistyczna musi, przeciwnie, wprowadzać coraz bardziej na teren efektywnego przygotowania do nieuniknionej, ostatecznej walki zbrojnej przeciwko siłom broniącym podstaw burżuazyjnych.